اقسام اجمالى اغذيه و ادويه (غذای مطلق-دوای مطلق)

 اقسام اجمالى اغذيه و ادويه (غذای مطلق-دوای مطلق)      ق

 غذاى مطلق: 

آن است كه تأثير و تأثّر آن در بدن به مادّه فقط باشد، نه به كيفيّت و صورت; بدين قسم كه: چون وارد بدن گردد و تأثير در آن نمايد به توسّط كيفيّتى كه لازم آن است، بدن از آن متأثّر و متغيّر نشود و از مزاج اصلى خود نگردد، بلكه در آن تصرّف نموده و صورت غذايى آن را متغيّر و متبدّل گرداند كه صورت اصلى آن نماند و مستحيل به صورت خلطى شود، و اما بالقوه ى آن را به فعل آورد و مستعدّ اين شود كه بگردد جزء عضو، و بر اقطار ثلاثه ى اعضا بيفزايد، و فايض گردد بر آن صورت عضوى از مبدأ فيّاض - جلّ اسمه - ; به استعدادِ قريب، مانند آب گوشت هاى لطيف و زرده ى تخم نيم برشت. و يا بعيد، مانند مغز گندم و ساير حبوب و بقول و غيرها. و كيفيّت حاصله از آن، منافى و غالب بر كيفيّت اصلى بدن نباشد.

آن است كه تأثير آن در بدن به كيفيّت فقط باشد، و مادّه آن قابليّت غذائيّت و جزء بدن شدننداشته باشد; بدين قسم كه: چون وارد بدن گردد كه حرارت غريزى در آن تصرّف نمايد، متأثّر و متغيّر نگردد، بلكه ثانياً او تصرّف در بدن نمايد و آن را متأثّر و متغيّر به كيفيّت خود سازد; از حرارت و برودت و رطوبت و يبوست; مفرداً يا مركّباً; مانند فلفل و زنجبيل و دارچينى و قرنفل و نيلوفر و كافور و بزر رازيانه و امثال اين ها. و دواى معتدل را نيز بلكه هست.